Psychologiczne granice

Zasługuję na szacunek i akceptację tego kim jestem*. Wiem, że nikt nie ma prawa:  

• mówić mi jaki/-a mam być
• mówić mi kim mam się stać
• mówić mi co powinienem/-nnam robić, jak powinienem/-nnam myśleć
• wskazywać mi jak powinienem/-nnam wyglądać
• sugerować jak powinienem/-nnam się czuć
• oceniać mnie**
• krytykować mnie za moją osobowość, napęd indywidualny (energiczny vs wyważony)
• krytykować mnie za moją orientację seksualną i oceniać mnie przez jej pryzmat
• krytykować moją emocjonalność, nazywać mnie sztywniakiem / nadwrażliwcem, sugerować potrzebę zmiany emocjonalności (więcej się uśmiechaj, okazuj więcej  emocji / nie okazuj emocji, nie maż się, przestań płakać itp.)
• wskazywać mi jak myśleć jeśli o to nie proszę (nie myśl tak, musisz myśleć inaczej)
• sugerować mi potrzeby zmian jeśli nie proszę o te sugestie (zmień fryzurę, poszukaj lepszej  pracy itd.)
• udzielać mi porad, jeśli o nie nie proszę
• wytykać mi moje błędy***
• winić mnie za odczuwany dyskomfort oraz doświadczanie psychicznych trudności
• wyśmiewać, krytykować mój sposób bycia, działania, sposób postrzegania siebie, świata i innych
• żartować na mój temat, szczególnie jeśli ten żart stawia mnie w złym świetle lub sprawia, że czuję się niekomfortowo – żart ma śmieszyć, jeśli jest prześmiewczy, ośmieszający i sformułowany personalnie (otwarcie lub w formie manipulacji) wówczas nie mamy do czynienia z żartem lecz z agresją ubraną w żart
• oceniać mnie
• oceniać /krytykować moje wybory (jako autonomiczna jednostka podejmuję samodzielnie decyzje i nie potrzebuję akceptacji, aprobaty innych, moje wybory nie muszą być słuszne i logiczne dla innych)
• oceniać motywy, którymi kieruję się w życiu
• krytykować mój świat wartości
• decydować za mnie w sprawach bezpośrednio mnie dotyczących lub majach wpływ na moje życie
• wytyczać za mnie moje mniejsze i większe cele
• dysponować moim czasem
• narzucać mi własną wolę
• traktować mnie instrumentalnie
• wykorzystywać mnie do własnych celów
• manipulować mną (np. poprzez wzbudzanie litości, stawianie mnie przed tzw. faktem dokonanym, wywoływanie wyrzutów sumienia, powoływanie się na własne zasługi i przysługi wobec mnie)
• nie respektować moich decyzji w zakresie dotyczącym mnie, mojego czasu i mojego życia
• ośmieszać mnie, stawiać mnie w złym świetle, pomawiać mnie
• dominować nade mną
• poniżać mnie
• naruszać moją nietykalność fizyczną
• wymuszać na mnie czegokolwiek
• zastraszać mnie
• grozić mi
• krzywdzić mnie
• sprawiać mi psychicznego i fizycznego cierpienia
• ograniczać moją wolną wolę
• tłumić mój potencjał
• ograniczać mnie w zakresie rozwoju i kształcenia
• odbierać mi prawo do zmiany: decyzji, poglądów, postaw
• odbierać mi prawo do komfortu, spokoju, odpoczynku

i ja nie mam prawa postępować tak wobec innych.

Aby nauczyć się chronić swoje prawa potrzebuję: 1)  mieć świadomość własnych praw 2) nauczyć się wyznaczać własne granice. Mam prawo nie godzić się na zachowania, które są dla mnie szkodliwe i przestrzegać respektowania moich granic.

* za wyjątkiem sytuacji, w których jako część siebie postrzegam zachowania, które są raniące dla innych lub stanowią przekroczenie cudzych granic

** oceny w odniesieniu do osoby

*** za wyjątkiem sytuacji, kiedy błąd rozumiany jest jako postawa agresywna, raniąca lub pozbawiającą praw drugiego człowieka