Oczekiwania społeczne a akceptacja siebie

1. Po pierwsze akceptacja siebie

Czasem najwięcej trudności przysparza nam uznanie, że :

jestem w porządku właśnie taka, jaką jestem

jestem OK takim, jakim jestem naprawdę

Jednym z czynników, które dość często utrudniają nam samoakceptację są wymogi kulturowe. Normy społeczne narzucają pewne oczekiwania co tego:

• jakim powinienem być,
• co powinienem czuć
• jak powinienem/powinnam się zachowywać**
• czego powinienem/powinnam pragnąć*** 
• co muszę w życiu osiągnąć by zasłużyć na szacunek**** 
• jakie powinienem/powinnam posiadać cechy*****
• co powinno mnie interesować****** 
• jak powinienem/powinnam wyglądać******* 

a ostatnimi czasu na  skutek mitologizacji w zakresie wymiarów ekstrawersja (rzekoma lepsza) – introwersja (rzekomo gorsza):

• jakim poziomem napędu powinienem się wykazywać

Normy kulturowe, stając się zasadami wychowania w rodzinie, a następnie w szkole są narzucane jednostce od pierwszych chwil życia i to właśnie one nierzadko okazują się największymi przeszkodami w akceptacji samego siebie/samej siebie. Za sprawą normatywnych oczekiwań ulegamy pewnym tendencjom skutkującym ucieczką od własnej natury, nie doceniamy i nie akceptujmy piękna oraz wartości płynących z indywidualizmu i unikatowości jednostki. Presje kulturowe,zwłaszcza u jednostek podatnych i/lub otrzymujących podobne wzorce/oczekiwania od ważnych dorosłych prowadzą takich destrukcyjnych efektów jak:

• obawa, kompleksy z powodu niepowtarzalności jednostki,
• brak wewnętrznej i zewnętrznej zgody na bycie tym kim jestem,
• brak akceptacji na odczuwanie tego, co odczuwam, wstyd i poczucie nieprzystawania wywołane naturalną emocjonalnością
• poczucie winy wywołane tym, że pragnę tego, czego pragnę
• wstyd i obawa przed ośmieszeń z powodu nietuzinkowości i ponadprzeciętności

Porównywanie się z innymi na skutek zewnętrznie narzuconych kanonów piękna, wymogów postępowania, oczekiwań w zakresie cech osobowości, może prowadzić do nieuzasadnionych kompleksów, poczucia nieprzystawania, wstydu z powodu własnej oryginalności i maskowania własnej natury. Ponieważ idealny model stworzony na obraz sztucznie wykreowanych hollywoodzkich modeli nie jest realnie możliwy do osiągnięcia(człowiek jest niepowtarzalną kombinacją cech i doświadczeń********) wielu z nas może doświadczać:

• poczucia odbiegania od normy 
• poczucia bycia gorszym:

nie jestem taki/taka jakim/-ą być powinnam, nie jestem wystarczająco dobry, by zasługiwać na szacunek, miłość, uznanie.

Niejednokrotnie pojawiają się przekonania, że aby zasłużyć na akceptację:

• muszę podjąć walkę,
• należy udowodnić swoją wartość, swoje możliwości,
• powinienem stać się kimś innym,
• należy zakamuflować swoją naturę 

Zgodnie z cytatem przypisywanym Einsteinowi: Wszyscy jesteśmy geniuszami. Ale jeśli oceniasz rybę po jej zdolności wspinania się na drzewa, to całe życie będzie myślała, że jest głupia. W ten sposób presja oczekiwań społecznych prowadzi do braku samoakceptacji i w konsekwencji do oddalenia się od samego siebie. Z tego powodu, czasem niełatwo jest kobiecie przyjąć, że:

jestem w porządku niezależnie od wagi, wzrostu, koloru, kształtu, temperamentu, emocjonalności, preferencji, pragnień, posiadanych cech, dyspozycji i sposobu bycia ********,


zaś mężczyźnie że:

jestem wartościowym mężczyzną niezależnie od poziomu osiągnięć, temperamentu, preferencji, emocjonalności, pragnień, posiadanych cech, sposobu bycia, indywidualnego poczucia humoru, poziomu uzdolnień, doświadczanych lęków, obaw, sytuacyjnej niepewności i doświadczania poczucia słabości *********.

Tłumaczenie tekstu dostępne na stronie. 

* mitologizacja optymizmu i pozytywnego nastawienia jako czynnik oddziałujący na nietolerancję dla doświadczania pełnej palety emocji; kulturowe normy akceptacji okazywania emocji

** oczekiwania społeczne względem płci i inne

*** np. kobieta urody, mężczyzna osiągnięć

**** znaczenie przypisywane osiągnięciom, cechy utożsamiane z pozycją społeczną i jej brakiem

***** oczekiwania społeczne względem posiadanych cech przypominające kreowanie postaci filmowej: miły/miła, grzeczny/grzeczna, uprzejmy/uprzejma, optymista/optymistka, nieustannie radosny/radosna, atrakcyjna/przystojny i wiele innych

****** normy względem płci: kobiety lalki, ubrania, makijaż, mężczyźni auta, sport, technika

******* kanony mody, społeczne oceny na podstawie wyglądu

******** nawet greckie bóstwa miały wady i słabości

********* oczywiście mowa tu o takich pragnieniach, dyspozycjach, preferencjach, które nie wiążą się z wyrządzaniem fizycznej lub psychicznej krzywdy komukolwiek.